Wandelen langs de IJzer 
etappe 2 Diksmuide – Fintele 

Route 

Afstand: 18.3 kilometer tot Fintele. Vlamingen die meewandelden: Jose en Katrien. 

Het land achter de linkeroever van de IJzer (de droge kant) noemt men “Bachten de Kupe” (achter de kuip).  

We startten bij het museum aan de IJzer, bekend van de IJzertoren. Het is een herdenkingsteken dat na WOI is opgericht voor de Vlamingen. Oorspronkelijk bedoeld als vrijheidsteken en het museum om de gruwelen van oorlog niet te vergeten. Het is een beladen plek omdat het jarenlang gebruikt werd in het Vlaams Nationalistisch gedachtegoed, de IJzerwake georganiseerd door de radicale vleugel van de Vlaamse Beweging. 

Door het Vlaamse platteland, het vlakke land. Via Fort de Knocke doorgelopen tot aan Fintele. Fintele is een klein gehucht met een sluis tussen de IJzer en de Lovaart. De verbinding tussen Fintele en de IJzerbroeken (het land achter de IJzer) werd al in de 17e eeuw via een houten brug over de IJzer tot stand gebracht. Een piete is een brug die weggenomen kan worden (opgeborgen in het najaar en in het voorjaar weer opgebouwd), ook het middenstuk kon weggenomen worden zodat vaartuigen konden passeren. De brug in Fintele heet de “hooipiete” omdat de landbouwers hooi vanuit de Ijzerbroeken via de brug overbrachten. 

Enkele moedige wandelaars zijn doorgelopen naar Westvleteren, nog eens 4 a 5 kilometer. Zij werden getrakteerd op een flinke regenbui. 

Water 

Voorheen kwam het zeewater “via” Nieuwpoort tot Diksmuide. Later is het gebied ingepolderd, bij veel regenval liep het onder. Er is kleigrond. Door teveel bebouwing hedendaags, kan het water niet meer weg. Als er 30-40 mm ineens valt, dan gaat het te hard en komt er overstroming. Tot in Westvleteren – en zelfs een stuk verder zagen we de volgende dag in Roesbrugge - ondervinden ze daarvan de problemen. 

Voorbeeld: een groot aardappelbedrijf in Westvleteren heeft de loodsen op het erf omdijkt om bestand te blijven tegen het water. 

Wat kan men doen? Welke velden en akkers zijn te gebruiken? En hoe ga je dan om met de eigenaars, onteigenen zoals men in Veessen gedaan heeft? In Vlaanderen zijn ze nog niet zover. 

In Poperingen is men waterrijke gebieden gaan gebruiken om woonwijken te bouwen, dat is een probleem wanneer de waterstand hoog is. 

De optie van het uitdiepen van de IJzer wordt niet haalbaar geacht door de groep. Op die manier stroomt er meer water door de IJzer maar benedenstrooms moet het alsnog een kant op, het gaat anders te hard (vooruit stuwen). Ook is er ontploffingsgevaar van WOI munitie bij het uitdiepen. Men kan beter zoeken naar ruimte voor het water, verbreden of overlopen creëren. Wanneer je dat bovenin doet, dan ontlast je het gebied benedenstrooms. Maar: dit heeft gevolgen voor de landbouw en de boeren zullen uiteraard niet zomaar vrijwillig hun land er beschikking stellen. 

Het lijkt erop dat de IJzer op plekken is gekanaliseerd. Als je dat terugdraait en de rivier meer een natuurlijker verloop biedt, dan gaat het meer meanderen. 

Een laag grondwaterpeil is een belangrijk issue, want nu is wateroverlast het issue. Over 5 jaar kan het maar zo weer de droogte zijn. 

Geschiedenis 

Er is veel verteld en er is veel te vertellen over de geschiedenis van de regio. De Eerste Wereldoorlog speelt een belangrijke rol in de historie: er heeft een enorme verwoesting van het landschap plaatsgevonden, dorpen en steden vernietigd. Het is een litteken dat men met zich meedraagt. Achter de linie was er plek voor de regimenten om te rusten. In Vleteren maakten veel vrouwen een herberg/ kroeg van hun huiskamer om zo geld te verdienen. 

Ruim voor de grote oorlog werd het land beheerst door de abdijen, zij hadden macht. 

Flora & fauna 

We hebben veel vogels gezien: grutto’s, kiekedieven, kieviten. Gelukkig ook een paar koeien. 

We zagen vogelmelk, veel wilgen, peterselie-vlieren, aaronskelk, pinksterbloemen, bloeiende meidoorns en een alium veldje bij de IJzertoren.

Nienke Thybaut