Gevonden Voorwerpen

Het oculair 

Die dag ga ik geocachen bij de Haere, de bossen rondom de bunkers van de IJssellinie. Het is de tweede keer dat ik het doe, moet nog veel leren, maar dan let je extra goed op. Op een plek waar in het niet had verwacht en er geen aanwijzing was dat er iets was verborgen, zie ik het liggen: er piept net een stukje groenzwart, anders groen dan de struiken en bladeren, boven de grond. Het is een vreemd ding. Het moet wel iets militairs zijn, legergroen: een vizier maar eentje met een hoek. 

Het ziet er niet uit alsof het hier al jaren ligt. Zeker niet sinds de koude oorlog. Het rubber van de oogkap is zelfs nog een beetje soepel en de lenzen nog zo helder als wat. 

Ik doe naspeuring: het blijkt dat het oculair afkomstig is van een krombaanwapen, een mortier. Het is bovenop de loop gemonteerd zodat de schutter er door de hoek die het maakt van bovenaf doorheen kan kijken. En het lijkt van Russische makelij. De kijker is afkomstig van de Zenit fabrieken in St. Petersburg, eerder Leningrad. 

Eigenlijk is het logisch om zoiets hier te vinden. In ieder geval iets militairs. Legergroen. Want hier ligt het commandocentrum van de IJssellinie, de verdedigingslinie langs de IJssel die in de jaren van de koude oorlog, de jaren ’50, in het diepste geheim hier is gebouwd. De IJssellinie moest de Russen tegenhouden. Aan weerskanten van de IJssel werd het land onder water gezet: net hoog genoeg dat tanks en andere voertuigen er niet meer doorheen konden komen maar te laag, te weinig water om boten in te zetten. De vijand, de Rus, zou een paar dagen opgehouden worden. In die tijd kon wat nodig was geëvacueerd en misschien kon zelfs extra verdediging georganiseerd worden. 

Het is nooit uitgetest. 

Dat ik een Russisch oculair vind is vreemd, heel vreemd. Zou het hier door iemand zijn verstopt die een boodschap wilde afgegeven? Het moest wel gevonden worden want zo goed was het nou ook niet verstopt en met al die geocachers in de buurt ….. 

Toen ik het oculair gevonden had, dacht ik even, misschien zijn de Russen toen of later toch hier geweest. Er wordt altijd gezegd dat de IJssellinie tegen/voor de Russen gebouwd is. Want hoe wisten ze alle details erover, zelfs voordat die was afgebouwd. Ze hadden kaarten van de precieze locatie van tankkoepels, de bunkers, de aan- en afvoerlijnen. En ze hadden hun mannetjes is het veld. 

Misschien was het wel één groot complot. Stel je voor. 

De generale staf is extra slim. Ze heeft, als de IJssellinie wordt gebouwd en de spionage op haar hoogtepunt is, het verhaal van de IJssellinie nodig. Want wat dacht je, iedereen die het wilde wist ervan, dus zeker het netwerk van spionnen en contraspionnen. De Russen zijn er druk mee: hoe de juiste voer- en vaartuigen klaar te maken om de IJsselvallei over te steken. Laat ze zich daar mee bezighouden, denken de generaals.  

De generale staf geeft hen dat verhaal maar is ondertussen met andere verdedigingsmanoevres bezig die veel minder de aandacht trekken en die veel meer impact moeten hebben dan de massieve IJssellinie, een en al beton. Je weet: beton heeft nog nooit een vijand tegengehouden. Zo'n verdedigingswerk is al achterhaald voor het klaar is.
Dat er hier een kleine half miljoen mensen en dieren geëvacueerd moet worden is collateral damage. 

Misschien is het nog geniepiger. Het oculair dat ik vind is een waarschuwing! De Russen zijn al onder ons en het hoort bij hun psychologische oorlogsvoering. Ze strooien op plekken voorwerpen die verwijzen naar een tijd waarin ….., of die herinneren aan gebeurtenissen. En ze doen dat in een omgeving die een en al verhaal is. In een omgeving waar mensen komen die niet meer weten wat echt is, wat een oorlog, een evacuatie of een vijand betekent. Ja, nu even met de oorlog in de Oekraïne. 

Ha, nu weet ik het: het oculair is gewoon blijven liggen na een oorlogsspel. Een re-enactment van de koude oorlog. Zo’n mannending.


Gerard Hendrix