uitstelgedrag

Het Landschap aan het woord

Wat me vaak opvalt, en waar ik ook wel last van heb, is het uitstelgedrag van mensen. Ik dacht eraan omdat er nog weinig bijdragen zijn om mij, het Landschap, een stem te geven. Meer dan de helft van de 60 mensen die zijn aangeschreven, ondersteunen met initiatief –‘wat een goed initiatief, wat bijzonder’ – maar de oogst valt nog tegen. Dat is overigens geen probleem want de deadline is einde maart. ‘Dan laat je het even liggen. Komt wel.’

Toen bedacht ik dat het eigenlijk altijd en overal zo gaat: wachten tot het laatst voordat er iets gebeurt. Uitstelgedrag dus. Misschien is het ook wel verstandig, want onder druk wordt alles vloeibaar.

Voorbeelden genoeg.

Het waterschap is gebaat bij een (bijna) overstroming. Dan zijn de mensen weer ontvankelijk voor x mm waterstand verlaging, of dijkverhoging of andere onplezierige maatregelen. Normaal kun je het gevaar ontkennen. ‘Het zal zo’n gevaar niet lopen.’

Neem de landbouw, de discussies over stikstof en al. Al 50 jaar is bekend dat het een probleem is en wordt er rapport na rapport, advies na advies en beleid na beleid op losgelaten maar nog nooit is het echt opgelost. Het leidt tot de situatie die we nu hebben. Het MOB en de hogere rechters moeten er aan te pas komen om het echt op scherp te zetten. En zelfs dan. Zal me benieuwen of al die ferme taal van van der Wal en anderen iets gaat opleveren.

Vandaag (24 febr 2022) in de NRC: “Mei Li Vos, lijsttrekker in de Eerste Kamer namens de PvdA, zei vorige week iets onhandigs. ‘We kunnen het wel!’ twitterde ze bij een nieuwsbericht over een ongekend laag gasverbruik. ‘Dank Poetin, voor het inzicht.’ Heel twitterend Nederland op de achterste benen. ‘Toch had Vos wel een punt. Er zou geen energiecrisis voor nodig moeten zijn, en het is pijnlijk dat een hoop gezinnen, en overigens ook bedrijven, aan het einde van de maand in de knel komen. Maar dat de mensen die daar wél de middelen voor hebben, investeren in energiebesparende oplossingen – dat is goed nieuws voor het klimaat.’

Neem roken, bedreiging van politici, obesitas, waterkwaliteit, jeugdzorg, aardgasschade, ongelijkheid, vreemdelingenopvang, huurwoningen, wachtlijsten, tekort leraren, huisvesting gastarbeiders, uitzendbureaus, het ontbreken van RO, het is net of de mensen altijd en overal te laat in actie komen. Uitstelgedrag.

Hoe komt dat toch?

Het is niet leuk om als enige – de rest stelt het uit – met een thema bezig te zijn; je wordt uitgemaakt voor gekke Henkie of beter gekke Gretha.
Je moet de kennis en kunde over het thema uit jezelf halen of tenminste zelf erachteraan gaan.
Er is een zeker momentum nodig om bezig te gaan. Even diep ademhalen en dan beginnen. Het lukt niet altijd.
Mensen presteren beter onder druk, als iets moet.
Als het politiek opportuun is dan kun je ook geld, ondersteuning, promotie, menskracht vragen en krijgen.
Er is zoveel te doen, alles kan niet gelijk.
Als je een kwartier te laat geboren bent, dan haal je dat nooit mee in.
Men is gewoon lui, te lui om tijdig zaken van belang op te pakken.

Maar misschien wel de belangrijkste reden: mensen ontkennen dat er iets aan de hand is. Tegen beter weten in. Klimaat, CO2, stikstof. Je kunt het nog steeds negeren en bagatelliseren, tot in het parlement toe. Ongestraft, want de toekomstige generatie kan jou toch niet ter verantwoording roepen.

Je kunt zelfs een wet maken die mensen, die er wel serieus mee bezig zijn, belet een rechtszaak aan te spannen: ze moeten maar maar eerst bewijzen dat ze voldoende betalende leden hebben. Zie hier.

Als landschap lijd ik onder deze nonchalance. Kom, aan ’t werk.

Gerard Hendrix