Het landschap aan het woord

Streken

Ik heb het hier wel over het landschap van de IJsselvallei maar ik ben bang dat ik, als een te onderscheiden landschap, niet besta. Misschien is het enige dat me tot één landschap maakt de IJssel zelf, de rivier die bij Westervoort afsplitst van de Rijn en voorbij Kampen via het Ketelmeer in het IJsselmeer uitmondt. De IJssel en haar stroomgebied. 

Historisch geografisch is het heel anders. 

Want de IJsselvallei is geen streek, niet één gebied maar het maakt deel uit van heel veel andere. Professor dr. H.J. Keuning, die jullie nu ongetwijfeld zouden cancelen want hij schreef ‘het Nederlandse volk in zijn woongebied’ – en dat klinkt toch teveel Blut und Boden ben ik bang; hoewel, ik zeg dat nu wel, maar misschien is het bij een steeds groter deel van de bevolking wel accepté en past het bij praten over omvolkingstheorieën en meer van dat fascistisch gedachtegoed dat nu vrijelijk geuit mag worden – professor Keuning dus die, zeg ik er altijd bij, alle plaatsen in Nederland kende, schreef in de naoorlogse jaren over de historisch geografische landstreken van Nederland. Een standaardwerk.  Nederland had 75 streken. 
Precies evenveel als er leden zijn van de Eerste Kamer. Martin Berendse en Paul Brood suggereerden daarom (NRC, 11 maart 2023) om de Eerste en Tweede Kamer samen te voegen – Lubach pleitte er ook al voor eerder – en de 75 Eerste Kamer zetels te laten bezetten door de 75 streken. Dat zou de afstand bestuur en burger zeker verkleinen was hun gedachte. 

Misschien wel. 

Hier hebben we er niks aan want bij de streken komt de IJsselvallei niet voor. 

Ik zou me vertegenwoordigd moeten weten door de streken die grenzen aan de IJssel.

Welke zijn dat? Volgens de geactualiseerde historische streekatlas van Nederland: 

Van noord naar zuid: 

1.     Salland 

2.     De Veluwe 

3.     De Graafschap 

4.     De Veluwezoom 

5.     De Liemers 

Wat valt op?  

·       De IJsseldelta is onderdeel van Salland! Dat zou toch aanleiding moeten zijn voor een volksopstand daar. 

·       In al die streken, muv Salland, is de IJssel een rivier die aan de rand ligt, een grens vormt. De IJssel als periferie. Dat is geen goede zaak. Dan hang je er maar wat bij. 

·       Alleen Salland is Overijssel, de andere streken zijn Gelders. 

Maar dat ‘streekloze’ komt, eerlijk gezegd, ook wel overeen met de ervaring. Er zijn niet zoveel mensen die zullen zeggen dat ze in de IJsselvallei wonen, wel dichtbij de IJssel of inderdaad op de Veluwe. En als je op de Veluwe woont dan heb  je weinig met de IJssel. 

Bovendien zijn er weinig mensen die de IJssel als een geheel kennen en waarderen. Voor sommigen houdt het op bij het eigen dorp. 

Al met al is het een wrange conclusie dat je als Landschap van de IJsselvallei het woord voert namens een niet bestaande streek. 

Alle reden dus om er hard in te gaan willen we, wil ik gehoord worden.

Gerard Hendrix